Η Ομάδα Αυτοβοήθειας που λειτουργεί στην Ενορία μας, είναι στα πλαίσια του Προγράμματος “Πολίτες ενάντια στην Κατάθλιψη” και η οποία προτείνεται από την εν λόγω δράση.

Χαρακτηριστικά προτεινόμενης Ομάδας Αυτοβοήθειας:
- Πρόκειται για ομάδα αυτοβοήθειας για την κατάθλιψη. Στις συναντήσεις της ομάδας, οι συμμετέχοντες μοιράζονται τις εμπειρίες τους, τα προσωπικά τους συναισθήματα, την ενημέρωση που έχει ο καθένας και τις στρατηγικές που έχουν αναπτύξει προκειμένου να αντιμετωπίζουν την κατάθλιψη και να ζουν μια ικανοποιητική ζωή. Πρόκειται δηλαδή για αλληλο-υποστήριξη μέσω της ανταλλαγής προσωπικών εμπειριών, γνώσης, προβληματισμών, ανησυχιών, στρατηγικών και δεξιοτήτων στην καθημερινή ζωή. Είναι συνάντηση αισιοδοξίας με εστίαση στην αλληλοβοήθεια, την ελπίδα και την ενθάρρυνση.

- Αν χρειαζόταν να δώσουμε ένα πιο σύντομο ορισμό, θα μπορούσαμε να πούμε πως “η ομάδα αυτοβοήθειας για την κατάθλιψη είναι μια συνάντηση ομοτίμων που υποστηρίζουν, ενθαρρύνουν και διευκολύνουν ο ένας τον άλλο να βοηθήσει τον εαυτό του. Ο κάθε ένας μπορεί να ακολουθεί το δικό του μονοπάτι προς την ανάρρωση και την ευεξία αλλά επιλέγει να κάνει αυτό το ταξίδι μαζί με άλλους που επιθυμούν τον ίδιο προορισμό”.

- Οι ομάδες είναι αυτοσυντονιζόμενες. Πιο συγκεκριμένα, συντονίζονται από εθελοντές που είναι και οι ίδιοι άτομα με εμπειρία με την κατάθλιψη και είναι (ή έχουν υπάρξει στο παρελθόν) λήπτες υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Η ομάδα μπορεί να έχει έναν συντονιστή, όμως προτείνεται ιδανικά να υπάρχουν τουλάχιστον δύο.

- Η ομάδα αυτοβοήθειας δεν επιτελεί θεραπευτικό κλινικό ρόλο και άρα δεν υποκαθιστά ή αντικαθιστά την θεραπεία των συμμετεχόντων (φαρμακευτική, ψυχιατρική, ψυχοθεραπευτική). Οι συμμετέχοντες φέρουν ακέραια την ευθύνη για την θεραπεία που ακολουθούν (ή δεν ακολουθούν).

- Μπορούν να συμμετέχουν άντρες και γυναίκες άνω των 18 ετών με διεγνωσμένη κατάθλιψη. Επίσης, όποιοι νιώθουν διάχυτη ψυχική δυσφορία και δυσθυμία, χωρίς να έχουν απαραίτητα διάγνωση ή να έχουν έρθει σε επαφή με ειδικούς ψυχικής υγείας.

- Συναντήσεις: 1 φορά την εβδομάδα, με διάρκεια 3 ώρες.

- Η ομάδα είναι ανοιχτή. Αυτό σημαίνει πως μπορεί κάποιος να συμμετέχει από μία έως όσες φορές και όποτε το επιθυμεί. Επίσης, η ομάδα είναι ανοιχτή και ως προς την διάρκεια της, δηλαδή δεν έχει συγκεκριμένη ημερομηνία λήξης (εκτός και αν τα άτομα που ξεκίνησαν την ομάδα και την συντονίζουν, αποφασίζουν από την αρχή, η ομάδα να ολοκληρώσει τις συναντήσεις της μετά από συγκεκριμένο χρονικό διάστημα).

- Μέγιστος αριθμός συμμετεχόντων (ανά συνάντηση): 15 άτομα
- Χρέωση: Δεν υπάρχει χρέωση για συμμετοχή στην ομάδα αυτοβοήθειας. Προαιρετικά, μπορεί όποιος το επιθυμεί να συμμετέχει στα λειτουργικά έξοδα της ομάδας με συνεισφορά είτε χρηματικά είτε σε είδος (π.χ. καφές κλπ)


Βασικοί στόχοι της ομάδας:
1. Να ενισχύσουν και να ενθαρρύνουν τα μέλη να ανακτήσουν τον έλεγχο του εαυτού τους και να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής τους και των σχέσεων τους.

2. Να παρέχουν ένα δίκτυο και περιβάλλον συναισθηματικής στήριξης, το οποίο μειώνει την απομόνωση και την αποξένωση, μετριάζει την απόγνωση και ενισχύει την αισιοδοξία, την επένδυση στην ελπίδα, την προσωπική ευθύνη και την αποδοχή του εαυτού.

3. Να βοηθήσουν τα μέλη να αντλούν μεγαλύτερη χαρά και ικανοποίηση από την ζωή παρά τις δυσκολίες, τα εμπόδια, τις απογοητεύσεις και τις αναποδιές της.

4. Να βοηθήσουν τα μέλη να μάθουν και να εξασκήσουν νέους, πιο αποτελεσματικούς και ικανοποιητικούς τρόπους και δεξιότητες για να σχετίζονται με τους άλλους.

Βασικές αρχές της ομάδας:
1. Εστίαση στην αυτο-βοήθεια και πιο συγκεκριμένα στις εξής παραδοχές:
• Κάθε άτομο έχει την ικανότητα να χρησιμοποιεί τους διαθέσιμους σε αυτό πόρους ώστε να ικανοποιεί τις ανάγκες του. Κάποιοι άνθρωποι μπορεί να χρησιμοποιούν αυτή την ικανότητα περισσότερο επιτυχημένα, όμως η ικανότητα είναι παρούσα (υπάρχει) σε όλους.
• Όλοι μαζί γνωρίζουμε περισσότερα απ’ ό,τι ο καθένας ξεχωριστά. Ο καθένας έχει την αξία του και κάτι να προσθέσει – να προσφέρει στην ομάδα.
• Κάθε άτομο αποτελεί για τον εαυτό του τον υπέρτατο ειδικό σχετικά με τις ανάγκες του και το τι «δουλεύει» για την περίπτωση του (σύμφωνα και με τις οδηγίες του γιατρού ή του θεραπευτή του).

2. Η αρχή της παροχής βοήθειας. Σύμφωνα με αυτή, ίσως το άτομο που δίνει βοήθεια επωφελείται περισσότερο από την συνδιαλλαγή. Τα μέλη της ομάδας αυτοβοήθειας δίνουν και παίρνουν βοήθεια την ίδια στιγμή. Τα οφέλη γι αυτόν που παρέχει βοήθεια είναι: νιώθει λιγότερο εξαρτημένος αφού αναλαμβάνει ένα πιο ενεργητικό ρόλο, νιώθει περισσότερο ικανός και χρήσιμος, αυξάνεται η αίσθηση αυτοελέγχου και αυτοαποτελεσματικότητας, νιώθει περισσότερη ικανοποίηση.

3. Ασφάλεια και αποδοχή. Οι συμμετέχοντες κάνουν την ομάδα αυτό-βοήθειας έναν ασφαλή τόπο, καλλιεργώντας μια υποστηρικτική, εμπιστευτική, μη-κριτική ατμόσφαιρα φροντίδας και αποδοχής. Όλοι όσοι συμμετέχουν (ο καθένας με τον δικό του ρυθμό) μοιράζονται τις εμπειρίες εκείνες που μπορούν να βοηθήσουν τους υπόλοιπους να αντιμετωπίσουν ικανοποιητικά την κατάθλιψη και τη διάχυτη ψυχική δυσφορία. Τα άτομα χρησιμοποιούν τις πληροφορίες που παίρνουν από τις συναντήσεις της ομάδας καθώς και από τους γιατρούς τους έτσι ώστε να συγκροτήσουν επιτυχημένες εξατομικευμένες στρατηγικές αντιμετώπισης της ασθένειας και κάθε προβλήματος.

4. Εμπιστευτικότητα. Η ανοιχτή και ειλικρινής επικοινωνία είναι απαραίτητη ώστε η εμπειρία της ομάδας να είναι θετική. Οι ομάδες αυτό-βοήθειας λειτουργούν με την απόλυτη αρχή: «Ό,τι λέγεται εδώ, μένει εδώ». Κανείς δεν μπορεί να συμμετέχει αν δεν συμφωνεί με αυτό τον κανόνα. Κανείς δεν έχει δικαίωμα να αποκαλύπτει σε τρίτους προσωπικές πληροφορίες για τους υπόλοιπους συμμετέχοντες. Η μοναδική εξαίρεση του κανόνα μπορεί να συμβεί όταν η ασφάλεια κάποιου μέλους της ομάδας βρίσκεται σε κίνδυνο (π.χ. αυτοκτονία). Κανείς δεν υποχρεώνεται να μοιραστεί με την ομάδα πληροφορίες, όταν δεν επιθυμεί να το κάνει. Σε περίπτωση συμμετοχής σε επιστημονική έρευνα, απαιτείται η ρητή συγκατάθεση των συμμετεχόντων.

Τι δεν είναι η ομάδα αυτοβοήθειας για την κατάθλιψη:
• Δεν είναι θεραπεία ή αντικατάστατο οποιασδήποτε θεραπείας
• Δεν παρέχει διαγνωστική εκτίμηση
• Δεν είναι πρόγραμμα βασισμένο στις αρχές των «12 βημάτων»
• Δεν είναι διάλεξη ειδικών

- Η συγκεκριμένη ομάδα αυτοβοήθειας για την κατάθλιψη έχει βασιστεί στη μεθοδολογία και την εμπειρία της Ελληνικής Εταιρείας Διαταραχών Διάθεσης “ΜΑΖΙ”. Το ΜΑΖΙ είναι ένα αναγνωρισμένο μη κερδοσκοπικό σωματείο, αποτελούμενο κατά πλειοψηφία από λήπτες υπηρεσιών ψυχικής υγείας που ιδρύθηκε το 2010. Έκτοτε, έχει οργανώσει ομάδες αυτοβοήθειας για τις Διαταραχές Διάθεσης (καταθλιπτικές και διπολικές διαταραχές) σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Δράμα. Το 2015 λειτουργεί 3 ομάδες αυτοβοήθειας στην Αθήνα και 1 ομάδα στη Θεσσαλονίκη. Η μεθοδολογία των ομάδων αυτοβοήθειας του ΜΑΖΙ βασίζεται στην αντίστοιχη της Depression and Bipolar Support Alliance (που σημαίνει σε ελεύθερη μετάφραση: Συμμαχία Υποστήριξης για την Κατάθλιψη και τη Διπολική Διαταραχή). Η DBSA USA είναι οργάνωση που διοικείται κατά 50% και παραπάνω από άτομα που πάσχουν από κατάθλιψη και διπολική διαταραχή και οργανώνει ομάδες αυτοβοήθειας που συντονίζονται από τους ίδιους τους λήπτες. Δραστηριοποιείται σε εθνικό επίπεδο στην Αμερική. Το ΜΑΖΙ αποτελεί επίσημο παράρτημά της στην Ελλάδα.

"Πολίτες ενάντια στην Κατάθλιψη" στο Πάντειο Πανεπιστήμιο